Ze was net drie weken achttien, had een kaartje voor een rave party in de Maassilo en voor acht euro twee pilletjes. Gekocht van een klasgenootje. Ze wilde het ook proberen, net als iedereen. Om 6:20 uur op 17 juni 2023 wordt haar moeder wakker gebeld dat het mis is. Een paar uur later overlijdt Zoë in het Erasmus MC. Club Maassilo start in samenwerking met moeder Liesbeth de confronterende waarschuwingscampagne #ravesafe op Instagram en TikTok.
Op haar scooter of met de metro komt Zoë graag met haar vrienden aan de voet bij de Erasmusbrug. Bij die grote witte bulten. “In coronatijd kon niet veel. Zij vonden het hier prachtig”, vertelt moeder Liesbeth. Het is een gedenkplek geworden waar familie en vrienden nog regelmatig komen. Zoë’s naam staat gekrast op één van die bulten. “Zoet. Until we meet again.” Met eronder de initialen van de vriendengroep.
Dat Zoë er niet meer is, is nog heel onwerkelijk. Het is alsof ze op ieder moment nog kan thuiskomen, haar scooter in de schuur zet en aanschuift aan tafel. “En dan besef ik dat ze dood is. Dit gaat nooit wennen. Het is een dolk in je hart.”
Een kilometer verderop op Zuid bevindt zich club Now&Wow in de oude Maassilo. Daar ging Zoë op vrijdagavond 16 juni ‘raven’. “Wist zij veel”, zegt moeder Liesbeth. “Ze dacht een leuke avond te hebben.” De volgende ochtend zou ze zich ook gewoon weer melden op haar weekendbaantje in de bouwmarkt.
Met twee pilletjes op zak gaat Zoë los op techno, electro en house. “Ze leren van elkaar hoe je gebruikt. Niet een heel pilletje in één keer, maar een kwartje en nog een kwartje, tijd ertussen, slokje water en zo de hele avond slikken om in de vibe te blijven”, vertelt Liesbeth.
Ze heeft die fatale horrornacht kunnen reconstrueren met hulp van openhartige vriendinnen en is een halve drugsexpert geworden. “Het is zo normaal onder jongeren en ze denken allemaal: dit overkomt mij niet.” De meeste jongeren gebruiken drugs recreatief tijdens feesten.
“Ze nemen een redbulletje, een pilletje of een snuifje”. Maar zo onschuldig als het klinkt, is het niet, benadrukt Liesbeth. “Of je een jongen of meisje bent. Hoe je in je vel zit, wat je gegeten hebt, hoe je lichaam reageert. Het maakt zoveel verschil.”
Twee pilletjes acht euro
Het was de derde keer dat de 18-jarige Zoë een pilletje slikt. Vrienden deden het en ze was nieuwsgierig naar de ervaring. “Ze wilde het ook wel eens proberen.” Wel op voorwaarde dat haar vriendinnen erbij waren. Op school was ze eraan gekomen. In haar telefoon vond Liesbeth een tikkie van een klasgenootje: ’twee pilletjes acht euro’.
Levensbedreigende watervergiftiging
Gaande de nacht krijgt Zoë het steeds warmer. XTC verhoogt je lichaamstemperatuur en in combinatie met dansen kun je oververhit raken. Ze drinkt koud water om af te koelen. “Daar moet je dus mee oppassen, want dat kan averechts uitpakken”, weet moeder Liesbeth nu. Onder invloed van XTC scheiden je nieren minder water af, stapelt vocht zich op in het lichaam en gaan de hersenen opzwellen. Dan ontstaat er watervergiftiging en dat is levensbedreigend.
Zoë voelt zich echt niet goed en vriendinnen slaan alarm bij het EHBD-team dat aanwezig is op het dance-event. De ambulance wordt ingeschakeld. Ook de traumahelikopter wordt opgeroepen. Op de stoep van de Maassilo krijgt Zoë een hartstilstand.
Om 6:20 uur wordt Liesbeth wakker gebeld. Ze is in Spanje met haar echtgenoot, de bonuspapa van Zoë. “Het was een anonieme beller, met de politie en veel herrie. Ik dacht: flauw grapje.” Ze hangt op. Daarna belt Zoë’s vader: “Het is echt erg. Ze is onderweg naar het ziekenhuis.”
De levensbedreigende situatie dringt niet gelijk goed door. “Ik was boos op haar. Ik dacht kotsen, maag leegpompen en het is weer goed.”
Maar Zoë’s vader zegt: “Lies, het is echt heel heftig. Ze heeft een hartstilstand gehad.”
Ze boekt een vlucht terug. De piloot weet ervan en wint een half uur tijd door van landingsbaan te veranderen.
Voor altijd 18 jaar en drie weken
In het ziekenhuis krijgt Zoë een tweede hartstilstand. Haar lichaamstemperatuur stijgt naar 43 graden Celsius. De intensivist op de IC vertelt de ouders wat dat betekent: ‘Bij 40 graden maken we ons grote zorgen. Bij 41 graden ontstaat schade aan de hersenen en nog hoger is onomkeerbaar, dan vallen organen uit.” Om 12:25 uur overlijdt Zoë.
“Het is onverteerbaar. Ze is onvergetelijk.” Veel woorden die met ‘on’ beginnen, kunnen op het verlies van Zoë geplakt worden. Ze is enig kind en enig kleinkind. Ze deelde alles met haar moeder en stuurde vaak ook ’s nachts berichten en filmpjes van het stappen.
Zoë was drie weken achttien, zat vol plannen, wilde haar rijbewijs halen, had een leuke vriendengroep, was bezig met de opleiding paardenmanagement. “Zij gaat nooit meer nieuwe dingen meemaken, hier stopt het. Zoë heeft geen toekomst meer. Ze blijft altijd achttien en drie weken.”
Jaarlijks sterven tien jongeren aan de gevolgen van het slikken van XTC. Dat zijn de officiële cijfers van Trimbos, het kennisinstituut voor verslavingszorg. Volgens moeder Liesbeth zijn het er meer, want lang niet alle sterfgevallen worden zo geregistreerd. “Ook Zoë niet, zij is overleden aan een hartstilstand.”
In de drugs van Zoë zat per pil 270 milligram MDMA, de werkzame stof van XTC. “Dat is extreem zwaar, 100 milligram kan al een overdosis zijn.” Ze noemt het ‘compleet idioot’ wat erin gestopt wordt en hoopt dat de drugsproducenten zich eens goed achter de oren krabben.
Domme, domme puberpech
Zoë’s moeder strijdt voor meer bewustwording en kennis van de gevaren. Niet alleen bij jongeren, ook bij ouders. “Dat is hard nodig. Al gaan ze er maar over praten met hun kinderen.”
Ook Liesbeth was onwetend. Net als Zoë. “Dit was niet haar plan. Het was gewoon domme, domme puberpech.”
Ze wil niet bestraffend met een vingertje wijzen. Ze verwacht ook niet dat drugsgebruik stopt. Wel wil ze alles op alles zetten om te voorkomen dat ouders hun kind verliezen en jongeren hun toekomst. Met heel haar hart doet ze mee aan de confronterende Insta-filmpjes van club Maassilo.
Dat heeft ze ook ‘plechtig’ beloofd aan haar dochter toen ze afscheid nam: “Iedere jongere in Rotterdam gaat weten wie jij bent en jouw verhaal horen.”
Moeder Liesbeth is te vinden op het Insta-account: liesbeth1970
